خانه کتاب افغانستان
تعدادی از ناشران، کتابهای خود را جمع کردند و تعدادی به خارج رفتند؛ حتی یک ناشر، تمام کتابهای خود را رها کرد و از طریق راه قاچاق، به ایران رفت و حالا در آن جا کار بنایی می‌کند...!
سید احمد سعید، رییس اتحادیه ناشران افغانستان : «وضعیت کتاب فروشان و ناشران ۹۰ درصد با بن بست روبرو است. دلیل هم این است که مردم نان به خوردن، لباس به پوشیدن و مکان به زند‌گی کردن نداشته باشند، طرف کتاب و مطالعه متوجه نمی‌شوند...»
(https://tolonews.com/fa/arts-culture-174886)
ناصر مقصودی، بنیان‌گذار و مدیرمسئول انتشارات مقصودی : در سال‌های ۱۳۹۵ و ۱۳۹۶، در این جا (مارکت ملی، واقع در پل سرخ کابل) در حدود ۲۳ ناشر کتاب به نشر و فروش کتاب مشغول بود و دو طبقه‌ی پاساژ کاملاً به فروش و پخش کتاب اختصاص یافته بود... فعلا اکثریت کتاب‌فروشان این مرکز با توجه به زیان‌هایی که در اثر تعطیلات مربوط به فراگیری ویروس کرونا و بعد تغییر نظام دیدند، تغییر شغل داده اند. تعدادی از ناشران، کتابهای خود را جمع کردند و تعدادی به خارج رفتند؛ حتی یک ناشر، تمام کتابهای خود را رها کرد و از طریق راه قاچاق، به ایران رفت و حالا در آن جا کار بنایی می‌کند. از ۲۳ ناشر و کتاب‌فروش، فعلاً پنج ناشر و کتاب‌فروش در آن مرکز باقی مانده است که انها نیز به نوعی گروگان کتابهای خود هستند و اگر راه برون‌رفتی پیدا شود، آنها نیز این کار را رها کرده و به دنبال کسب دیکری خواهند رفت...
(https://farhangemelal.icro.ir/news/15963/)
قاسم فرزام، مسئول انتشارات واژه در کابل: «ما ناشران و کتاب‌فروشی‌های مارکت ملی به بدترین وضعیت اقتصادی و روحی روانی مان رسیده‌ایم. در این مدت سه سال با مشکلات زیادی دست‌وپنجه نرم کرده‌ایم؛ حتا در کنار شغل اصلی مان، دست به کارهای شاقه هم زده‌ایم تا به راحتی شکست را نپذیریم؛ اما اوضاع از آن چه به نظر می‌رسد و همه‌ی مان تظاهر می‌کنیم، بدتر است... در حال حاضر، بیش‌تر کتاب‌فروشی‌های مارکت ملی در پل‌سرخ شهر کابل، توان پرداخت کرایه دکان‌های شان را ندارند...»
(https://jade-abresham.com/uncategorized/12216/)
محمدجواد عظیمی، کارمند انتشارات امیری: در صورتی که کدام نهاد غیردولتی ملی و یا بین‌المللی با کارمندان اداری و خدماتی ناشران داخلی کمک و همکاری نکند، خانواده‌های این افراد گرسنه خواهند ماند. به گفته وی، تعداد زیادی از کارمندان اداری و خدماتی ناشران داخلی وظایف‌شان را از دست داده و خانه‌نشین شده‌اند، و در این ایام سرد زمستان، نه نانی برای خوردن دارند و نه هم چوب و زغالی برای سوزاندن...
(https://8am.media/fa/discard-the-internal-publishers/)
محمد ابراهیم شریعتی مدیر انتشارات عرفان: افغانستان در حال حاضر از نظر کتاب خوانی با مشکلات زیادی مواجه بوده و صنعت نشر این روزها حال خوبی در افغانستان ندارد... کتاب در حال حاضر آخرین نفس های خود را در افغانستان می‌کشد...
(https://fa.shafaqna.com/news/1467055/)
مولایی،عضو فرهنگستان زبان و ادب فارسی و رئیس سابق دانشگاه بامیان: متاسفانه به دنبال تحولات اخیر در افغانستان بسیاری از اهالی فرهنگ و ناشران مجبور به ترک وطن شده و بازار کتاب به تاریکی فرو رفته است...
(https://fa.shafaqna.com/news/1467055/)
نادر موسوی، مدیر مدرسه فرهنگ و مدیر انتشارات آمو: اکنون متاسفانه افغانستان شرایط سیاسی و فرهنگی پایداری ندارد؛ به‌طوری‌که حتی یک ناشر از داخل کشور نمی‌تواند در سطح بین‌المللی در نمایشگاه شرکت کند. حتی ممکن است در سال‌های بعد وضعیت بدتر شود و دیگر امکان حضور ناشران افغانستانی در نمایشگاه هایی از این دست مهیا نشود؛ و حتی ممکن است امکان ادامه حیات چاپ و نشر کتاب در این کشور از بین برود. خیلی از ناشران ممکن است به دلیل قوانین سخت جمع کنند یا نتوانند کتاب منتشر کنند...
(https://www.ibna.ir/news/313204/)
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران 1402 : حضور کمرنگ ناشران افغانستانی در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران؛ ابراز نگرانی در مورد وضعیت تألیف، چاپ و نشر کتاب در کشور....
(https://www.avapress.com/fa/report/270348/)
نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران ۱۴۰۳: مسئولان کمیته بین‌الملل نمایشگاه کتاب گفتند که غرفه خالی رو‌به‌روی غرفه پاکستان متعلق به ناشران افغانستانی است که قرار است در پنجمین روز در نمایشگاه حاضر شوند...
(https://www.yjc.ir/fa/news/8731874/)
«امسال کتاب نداریم!»
سالن شماره ۴ نمایشگاه کتاب فرانکفورت سال ۲۰۲۱: «امسال کتاب نداریم!». نمایندگان نشر افغانستان اگرچه برای شرکت در هفتادوسومین نمایشگاه کتاب فرانکفورت (۲۰ تا ۲۴ اکتبر)، وارد این شهر شده بودند؛ اما کارشان را با غرفه‌ای خالی، نصب پرچم در میان چادرهای سراسر سیاه و درج پیام «NO BOOKS THIS YEAR» به پایان بردند.
((ttps://www.ibna.ir/news/313204
«تعطیلی کتاب فروشی ها و مرگ مغزی جامعه»
خبر تعطیلی شماری از کتاب فروشان و ناشران در کابل، با واکنش های گسترده فرهنگیان و اهالی قلم افغانستان مواجه شده است.محمد امین احمدی، استاد دانشگاه، پژوهشگر و نویسنده برجسته افغانستان تعطیلی ناشران و کتاب فروشان را به «مرگ مغزی» جامعه تشبیه کرده و خواستار کمک به سرپا نگهداشتن آنان شده است.
آقای احمدی در فیسبوک نوشته است که «خبرها حاکی از آن است که ناشران در معرض ورشکستگی و تعطیلی اند. ناشران هم نهاد اقتصادی اند که کار و شغل تولید می‌کنند و هم نشانه حیات مغزی جامعه اند و جامعه را از مرگ مغزی نجات می‌دهند.» او افزوده که «راههای گوناگون برای کمک به ناشران وجود دارد شاید مسجد و منطقه ای هرکس کتابخانه داشته باشد، با سفارش خرید چند جلد کتاب برای کتابخانه‌های کشور می‌توان به آنها و فرهنگ عمومی کمک کرد، هرکس و هر انجمنی که توان دارد برای کتابخانه محله‌ای چند جلد کتاب بخرند. کسانی که در خارج تشریف دارند به این روند به گونه‌ای موثر کمک می‌توانند.»
(https://fa.shafaqna.com/news/1687520/)
« تحول سیاسی ماه اسد و سقوط دولت باعث شد تا مشکلات مالی ناشران و کتاب‌فروشان به اوج برسد. تعداد زیادی از ناشران ورشکست شدند و هزاران جلد کتاب‌شان را لیلام کردند؛ اما بازهم نتوانستند کرایه دکان و معاش کارمندان‌شان را بپردازند. عده‌ای از آنها مجبور به فروش وسایل شخصی -نظیر موتر، خانه و حتا زیورات- جهت پرداخت کرایه دکان و معاش کارمندان‌شان شدند.
... مارکیت ملی، واقع در پل سرخ کابل، یکی از بزرگ‌ترین مراکز فروش کتاب به شمار می‌رود. در گذشته منازل اول و دوم این مارکیت به فروشگاه‌های کتاب اختصاص یافته بود؛ اما حالا منزل دوم آن به طور کامل از وجود فروشگاه‌های کتاب خالی شده است و در منزل اول هم تعدادی از کتاب‌فروشان با لیلام کردن کتاب‌ها دروازه دکان‌های‌شان را بسته‌اند.
انتشارات داخلی در سراسر کشور با مشکلات اقتصادی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. تعدادی از این انتشارات، حتا مجبور شدند ماشین‌های چاپ و سایر وسایل مطبعه‌‌شان را به فروش برسانند. یکی از این‌ها، انتشارات دانش بود که دو ماه قبل -بعد از سه دهه فعالیت در عرصه صنعت چاپ و با پخش و نشر هزاران عنوان کتاب- تمامی وسایل تخنیکی‌اش را به فروش رساند و به کارش در راستای نشر کتاب و ترویج علم و دانش در جامعه برای همیشه نقطه پایان گذاشت.
.... رکود بازار ناشران داخلی و بسته شدن دروازه تعدادی از آنها ضربه بسیار مدهش بر آینده علم و دانش می‌زند و مردم افغانستان را برای دهه‌ها از کاروان علم و دانش عقب می‌اندازد. مردم افغانستان باید به فکر نجات صنعت چاپ در کشور باشند و برای این کار چاره بجویند. تاجران ملی و نهادهای خیریه باید به کمک ناشران داخلی بشتابند. سرمایه‌داران کشور باید با راه‌اندازی مسابقات کتابخوانی و اهدای جوایز به برنده‌گان این مسابقات، از یک طرف زمینه رشد فرهنگ مطالعه در جامعه را فراهم کنند و از طرف دیگر باعث شکوفایی و رونق نسبی صنعت چاپ کتاب شوند.»
(https://8am.media/fa/discard-the-internal-publishers/)
وظیفه علاقمندان به فرهنگ، تاریخ و مولفان و ناشران افغانستانی در این شرایط سخت چیست؟
اگر شرایط به همین شکل تداوم یابد، می توان پیش بینی کرد که بسیاری از مولفان و ناشران افغانستانی، زیر فشارهای مختلف اقتصادی کم کم این صحنه را خالی کنند و یک دوره تاریخی غبارآلود در حوزه کتاب و کتابخوانی و صنعت چاپ و نشر افغانستان شکل بگیرد. تعدادی از نویسندگان و ناشران در داخل افغانستان با این شرایط سخت دست و پنجه نرم می کنند و تعدادی نیز در دیارغربت. ...
حمایت های مستقیم و غیرمستقیم مادی از روندهای نشر و پخش کتاب های این مولفان و ناشران می تواند راهکاری باشد بر تحمل و گذر از این شرایط سخت و تداوم فعالیت ها. لذا چه خوب خواهد بود که یک فرایند فرهنگی بین علاقمندان به فرهنگ و تاریخ افغانستان در داخل و خارج از افغانستان شکل بگیرد:
- چه خوب خواهد شد که جوایز و هدایای برندگان مسابقات و جشنواره های مختلف علمی/فرهنگی/هنری/ورزشی و در حوزه های مختلف برای مهاجرین افغانستانی در داخل و خارج افغانستان ، با تهیه کتاب از ناشران افغانستانی و اهدای آن به برندگان مسابقات گره بخورد تا هم کار فرهنگی برای جامعه صورت گرفته باشد و هم حمایت از ناشران و مولفان افغانستانی...
- چه خوب خواهد شد که اگر هدیه ای برای یک دوست می خریم، حداقل یکی از بخش های این هدیه، کتابهای ناشران افغانستانی باشد...
- چه خوب خواهد شد که هر کدام از ما رابطی باشیم با مراکز آموزشی و تحقیقاتی و کتابخانه های مختلف برای معرفی و تهیه کتاب از ناشران افغانستانی...
- چه خوب خواهد شد که گوشه ای از کمک ها و حمایت های خیرین، تاجران دلسوز فرهنگ افغانستان و همچنین سازمانهای ملی و بین المللی شامل خرید کتاب از ناشران افغانستانی و اهدای آن به مدارس، دانشگاهها، کتابخانه ها، مراکز پژوهشی باشد...
- چه خوب خواهد شد که مسابقات مختلف کتابخوانی بین جامعه مهاجرین، با محوریت کتابهای ناشران افغانستانی برگزار شود...
نویسندگان و ناشران افغانستانی را دریابیم...!
